ΣυνEντευξη με τηΝ Τιτιεβα Ναταλια Μιχαιλοβνα
Συνέντευξη με τη Τιτίεβα Ναταλία Μιχάιλοβνα
Διακεκριμένος Ιατρός Καρδιολόγος της Ρωσίας
Πρόεδρος του Συλλόγου Ομοιοπαθητικών της Ρωσίας (τμήμα της πόλης Νοβοσιμπίρσκ)
Διευθύντρια του Ιατρο-Κοινωνικού Κέντρου στη πόλη Νοβοσιμπίρσκ
Μέλος του Συμβουλίου των Εμπειρογνώμων στα θέματα Ομοιοπαθητικής στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Ρωσίας
Μέλος της Φαρμακολογικής Επιτροπής που ασχολείται με θέματα χρήσης Φυσικών Προϊόντων και θέματα Ομοιοπαθητικής στο Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της Ρωσίας
Υφηγητής της Έδρας Ολιστικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Νοβοσιμπίρσκ
Χαιρόμαστε πολύ που είστε μαζί μας στην Αθήνα. Είναι πρώτη φορά που έρχεστε στην Ελλάδα;
Όχι. Πρώτη φορά ήλθα στην Ελλάδα το Μάιο του 1995 για να συμμετάσχω στο συνέδριο Ομοιοπαθητικής «Ιπποκράτης 95» που διοργάνωνε ο Γιώργος Λουκάς με τους συνεργάτες του. Ενθουσιάστηκα και εγώ όπως οι άλλοι συμμετέχοντες από τις νέες εξελίξεις στο χώρο της ομοιοπαθητικής και από τότε άρχισε μια γόνιμη συνεργασία με τους Έλληνες συναδέλφους. Ήμουνα η πρώτη που διοργάνωσα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διευθύνει ο Γιώργος Λουκάς στη Ρωσία.. Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε συνεχή συνεργασία και όπως καταλαβαίνετε στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας έχω επισκεφτεί και άλλες φορές την Ελλάδα, την οποία αγαπώ πολύ.
Πως έτυχε να ασχοληθείτε με την ομοιοπαθητική;
Ανήκω σε μια οικογένεια της οποίας η παράδοση είναι συνδεδεμένη με την Ομοιοπαθητική. Η γιαγιά μου ήταν ιατρός που εφάρμοζε ομοιοπαθητική και ήταν ιατρός στο παλάτι επί βασιλείας Αλεξάνδρου Β΄. Η ομοιοπαθητική στη Ρωσία ήλθε από ένα ανιψιό του Χάνεμαν επί βασιλείας Νικολάου Α΄. Οι βασιλείς υποστήριζαν την ομοιοπαθητική και εγκαινίασαν νοσοκομεία τα οποία εφάρμοζαν ομοιοπαθητική. Επί βασιλείας του Νικολάου Β΄ η ομοιοπαθητική γνώρισε τη μεγαλύτερη της άνθιση. Πολλοί από τους αριστοκράτες της εποχής κυκλοφορούσαν έχοντας στη ζώνη τους ομοιοπαθητικά φάρμακα για επείγουσες καταστάσεις. Το 1923 απαγορεύτηκε η ομοιοπαθητική μετά την επικράτηση της επανάστασης. Η ομοιοπαθητική έφθασε στη Σιβηρία από εξόριστους αριστοκράτες, οι οποίοι την δίδαξαν στους ντόπιους γιατρούς. Από παιδί άκουγα να λένε ιστορίες για τη γιαγιά μου που θεράπευε χρόνιες δύσκολες περιπτώσεις με ομοιοπαθητικά φάρμακα. Ήταν ξακουστή ιατρός στη Ρωσία και ήμουνα πολύ υπερήφανη που ήμουν εγγονή της. Όταν τελείωσα την ιατρική επέλεξα να ειδικευτώ στην καρδιολογία.. Η ομοιοπαθητική δεν ήταν αναγνωρισμένη μέθοδος στο ιατρικό σύστημα της Ρωσίας και δεν υπήρχε δυνατότητα να τη διδαχθεί κάποιος. Όμως μέσα μου πάντα υπήρχαν οι μνήμες της γιαγιάς. Κάποια στιγμή άρχισα να μελετώ βιβλία ομοιοπαθητικής. Μου άρεσε η φιλοσοφία της ομοιοπαθητικής. Το 1991 αναγνωρίστηκε η ομοιοπαθητική ως ειδική μέθοδος στη Ρωσία. Η αναγνώριση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα το ρεύμα της ομοιοπαθητικής να αναπτύσσεται ξανά στη Ρωσία. Την περίοδο αυτή πήρα μια τολμηρή απόφαση που προκάλεσε έκπληξη σε όσους συναδέλφους με ήξεραν. Αποφάσισα να παρατήσω την καρδιολογία και να αφοσιωθώ ολοκληρωτικά με τη μελέτη της ομοιοπαθητικής. Άρχισα λοιπόν να αναζητώ οτιδήποτε είχε σχέση με ομοιοπαθητική. Έτσι με έφερε ο δρόμος στην Κέρκυρα. Η επαφή μου με το Γιώργο ήταν καταλυτική. Ενθουσιάστηκα μόλις άκουσα τις διαλέξεις του Γιώργου για το πάντρεμα ομοιοπαθητικής και ψυχολογίας. Έτσι πήρα την απόφαση να οργανώσω στη Ρωσία ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα άρχισε τον Οκτώβριο του 1995 και συμμετείχαν ιατροί από πολλές περιοχές της Ρωσίας. Η χρονιά αυτή ήταν πολύ σημαντική για την ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής στη Ρωσία. Πολλοί νέοι γιατροί άρχισαν να ενδιαφέρονται για την ομοιοπαθητική. Το πάντρεμα ομοιοπαθητικής και ψυχολογίας ήταν πολύ ελκυστικό και πολλοί άρχισαν να ασχολούνται με αυτόν το νέο τρόπο σκέψης. Η εκπαίδευση αφορούσε τη μελέτη της ψυχικής σφαίρας των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Εκτός από τις παραδόσεις συμμετείχαμε και σε πειραματικές αποδείξεις ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Στο σημείο αυτό μας βοήθησε πολύ και η τύχη. Το πρώτο φάρμακο που έφερε ο Γιώργος για να πειραματιστούμε ήταν το στοιχείο Indium. Κατά τον πειραματισμό με το φάρμακο αυτό είδαμε να βελτιώνονται πολλοί από τους συμμετέχοντες. Αργότερα το χρησιμοποιήσαμε και σε πολλούς ασθενείς μας. Το φάρμακο αυτό ενδείκνυται σε άτομα που βρίσκονται σε μια δυσάρεστη κατάσταση από την οποία δεν μπορούν να ξεφύγουν. Όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει σε άτομα που σπουδάζουν κάποιο αντικείμενο που δεν τους αρέσει ή δεν βρίσκουν κάτι που να τους αρέσει στη ζωή τους. Αυτό το βλέπουμε συχνά στη Σιβηρία.. Μετά τη χορήγηση αυτού του φαρμάκου τα άτομα ξαναβρίσκουν την χαρά της ζωής. Ίσως η παρατήρηση αυτή να μην είναι άσχετη με το γεγονός ότι η Σιβηρία έχει υπάρξει για αιώνες τόπος εξορίας.
Στην Ελλάδα ο επιστημονικός κόσμος είναι δύσπιστος με την Ομοιοπαθητική. Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια παραδείγματα επιτυχημένης εφαρμογής της που να αποδεικνύουν τη δράση της;
Το 1996 άρχισε ένα πρόγραμμα από τη νομαρχία του Νοβοσιμπίρσκ το οποίο προέβλεπε την εφαρμογή της ομοιοπαθητικής σε ηλικιωμένους και παιδιά.. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος αποφάσισα να εφαρμόσω την ομοιοπαθητική στα ορφανοτροφεία της πόλης του Νοβοσιμπίρσκ. Είχαμε διδαχθεί από το Γιώργο την ομάδα του μαγνησίου η οποία σχετίζεται με την ιδέα της ορφάνιας. Μέχρι τότε δεν υπήρχε κάποια οργανωμένη εμπειρία για αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας παιδιών ορφανοτροφείου με ομοιοπαθητική. Αποφασίσαμε λοιπόν να δοκιμαστεί μια τέτοια εφαρμογή. Αντιμετωπίστηκαν ασθένειες με ψυχική συμμετοχή όπως η ενούρηση, ο τραυλισμός, η καθυστερημένη ανάπτυξη. Αντιμετωπίστηκαν όμως και άλλες ασθένειες όπως το κοινό κρυολόγημα. Τα φάρμακα της ομάδας μαγνησίου που ελάττωναν το αίσθημα ορφάνιας βοηθούσαν και στην καταπολέμηση των συχνών κρυολογημάτων. Η βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των παιδιών είχε σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας αναφέρω λίγα στοιχεία. Πήραμε δυο ομάδες παιδιών, στη μια έγινε εμβόλιο γρίπης και στην άλλη εφαρμόστηκε ομοιοπαθητική θεραπεία.. Από την ομάδα του εμβολίου αρρώστησε τη χρονιά εκείνη το 11,3%, ενώ από τα παιδιά με την ομοιοπαθητική αγωγή μόνο το 0,3%.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών που προήλθαν από το τρομοκρατικό κτύπημα στο Μπεσλάν. Οι συνεργάτες μου και εγώ βρεθήκαμε αμέσως μετά το τρομοκρατικό κτύπημα για να βοηθήσουμε τους πάσχοντες. Υπήρχαν γονείς που ήταν σε απόγνωση γιατί είχαν χάσει τα παιδιά τους. Τα παιδιά που ήταν όμηροι μέσα στο σχολείο παρουσίασαν φόβους να μείνουν μόνοι, δεν μιλούσαν και δεν επικοινωνούσαν με το περιβάλλον, είχαν φόβο να μπουν σε κλειστό χώρο. Τα παιδιά που έμειναν χωρίς γονείς ανέπτυξαν το σύνδρομο ορφάνιας και δεν ήθελαν να επικοινωνούν με τους άλλους και να βγαίνουν έξω. Παιδιά που είδαν με τα μάτια τους τις δολοφονίες των συμμαθητών τους παρουσίασαν τραυλισμό, ή πτώση ακοής. Πολλά παιδιά παρουσίαζαν νυκτερινούς εφιάλτες και άσχημο ύπνο.
Τα αποτελέσματα της ομοιοπαθητικής ήταν θεαματικά. Οι πάσχοντες άρχισαν να παρουσιάζουν βελτίωση μερικά λεπτά μετά τη λήψη του σωστού ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Επιστρέψαμε σε 3 και 6 μήνες για να ολοκληρώσουμε τις θεραπείες. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης των ασθενών σε ένα, τρεις και έξη μήνες μετά έδειξε τα παρακάτω:
1. Στο 98% των ασθενών υπήρξε θετική επίδραση.
2. Στο 32% των ασθενών σταμάτησε η χορήγηση των ψυχοφαρμάκων.
3. Στο 38% των ασθενών μειώθηκε η δόση των ψυχοφαρμάκων.
4. Στο 28% των ασθενών εφαρμόστηκε αποκλειστικά ομοιοπαθητική
Με βάση τα παραπάνω είναι σαφές ότι η χρήση της ομοιοπαθητικής είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου αποθεραπείας των ψυχικών συμπτωμάτων που προέκυψαν μετά την τρομοκρατική ενέργεια στο Μπεσλάν της Β. Οσετίας.
Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας θα έλθω να τα παρουσιάσω στο Στρατιωτικό Συνέδριο των Ενόπλων Δυνάμεων που θα γίνει το Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη.
Για να καταλάβετε την σημασία αυτών των αποτελεσμάτων χρειάζεται να σας πω ότι ήταν τόσο εντυπωσιακά που έκαναν τον Πρόεδρο της Οσετίας να μας ζητήσει να εκπαιδεύσουμε τους γιατρούς της χώρας στην Ομοιοπαθητική και ήδη έχουμε αρχίσει να τους εκπαιδεύουμε.
Απ’ ότι μας αναφέρετε καταλαβαίνουμε ότι στη Ρωσία υπάρχουν οι προϋποθέσεις για γρήγορη ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής….
Ναι, η νομιμοποίηση της ομοιοπαθητικής το 1991 ήταν σημαντικό γεγονός για την ανάπτυξή της. Από τότε έχουν γίνει πολλά βήματα. Έχει εκδοθεί από το υπουργείο υγείας διάταγμα που καθορίζει τις σχέσεις των ομοιοπαθητικών γιατρών με ασθενείς. Δόθηκαν οδηγίες για το πώς πρέπει να γίνονται οι πειραματικές αποδείξεις των φαρμάκων. Εκδόθηκε ένας οδηγός που περιγράφει τις βασικές ενδείξεις των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Έχει εκδοθεί η επίσημη λίστα των ομοιοπαθητικών φαρμάκων που επιτρέπεται να χρησιμοποιούν οι γιατροί στη Ρωσία. Εκτός των φαρμάκων της λίστας, που τα συνταγογράφουν μόνο γιατροί, υπάρχουν και κάποια σύμπλοκα χαμηλών δυναμοποιήσεων που επιτρέπεται η χρήση χωρίς συνταγή γιατρού. Εμφανίστηκαν φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν ομοιοπαθητικά φάρμακα. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα έχουν ήδη λάβει την ίδια θέση με τα φάρμακα της αλλοπαθητικής ιατρικής. Τρία πανεπιστήμια, το Πανεπιστήμιο Φιλίας των Λαών στη Μόσχα, η Ιατρική Ακαδημία του Νοβοσιμπίρσκ και η Ιατρική Σχολή της Αγίας Πετρούπολης έχουν δημιουργήσει έδρες ομοιοπαθητικής στις οποίες διδάσκεται επίσημα η ομοιοπαθητική. Το 1999 έγινε το πρώτο μεγάλο επίσημο συνέδριο ομοιοπαθητικής στο Νοβσιμπίρσκ. Επιλέχτηκε το Νοβοσιμπίρσκ λόγω της μεγάλης ανάπτυξης της ομοιοπαθητικής στην περιοχή μας. Στις αρχές του 20ου αιώνα, το 1913, είχε πάλι γίνει το πρώτο επίσημο μεγάλο συνέδριο της ομοιοπαθητικής στο Νοβοσιμπίρσκ. Άρχισε να γίνεται έρευνα που αφορά το ομοιοπαθητικό φάρμακο. Μπόρεσα επίσης, να ολοκληρώσω διδακτορική διατριβή με θέμα το πώς συνδυάζεται η ομοιοπαθητική με την αλλοπαθητική. Αλλά για όλα αυτά θα σας μιλήσω το Νοέμβριο που θα έλθω γιατί ο Γιώργος με έχει καλέσει ήδη σε μια ημερίδα που το θέμα της θα είναι η επιστημονική απόδειξη της ομοιοπαθητικής. Πιστεύω ότι αυτή η ημερίδα θα βοηθήσει και την καθιέρωση της ομοιοπαθητικής στη χώρα σας.
Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;
Να έλθω πολλές φορές στην Ελλάδα…. (γελάει)…
Με το Γιώργο αυτές τις μέρες κάναμε ένα σχεδιασμό για την επόμενη δεκαετία. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στον τομέα μελέτης ψυχισμού των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Όλοι θέλουμε συνεχώς να μαθαίνουμε νέες γνώσεις. Σε αυτό θα μας βοηθήσουν οι συνάδελφοι από την Ελλάδα που τα τελευταία χρόνια έχουν προσθέσει πολλά νέα στοιχεία σχετικά με τη κατανόηση της ψυχικής σφαίρας των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Εμείς με τη σειρά μας, που έχουμε οργανωμένες πανεπιστημιακές δομές και κλινικές που εφαρμόζουν την ομοιοπαθητική, θα βοηθήσουμε στην επιστημονική τεκμηρίωσή της. Αλλά εκτός από τα παραπάνω έχουμε αποφασίσει ένα σχέδιο για την εφαρμογή της ομοιοπαθητικής σε χώρες του τρίτου κόσμου. Έχει ετοιμαστεί ήδη, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα 60 ωρών που πρόκειται να διδαχθεί σε πρακτικούς θεραπευτές. Η εκπαίδευση αυτή θα αποβλέπει μόνο στην αντιμετώπιση οξέων καταστάσεων. Στόχος του προγράμματος θα είναι ένας θεραπευτής για κάθε χωριό. Επειδή η εφαρμογή της ομοιοπαθητικής έχει χαμηλό κόστος, παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα ως μέθοδος για την επίλυση προβλημάτων υγείας φτωχών χωρών. Τον Νοέμβρη όμως θα σας παρουσιάσω περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό το πρόγραμμα.
Έχετε κάτι άλλο να πείτε στο αναγνωστικό μας κοινό;
Θέλω να τους προτρέψω να εμπιστευτούν την ομοιοπαθητική. Ακόμη και όταν την έχουν δοκιμάσει και δεν είδαν αποτέλεσμα, ας μην απελπίζονται. Μπορεί κάποια στιγμή να ανακαλυφθεί το φάρμακο που θα τους βοηθήσει. Ας μην ξεχνάμε ότι ποτέ δεν σταματάει η εξέλιξη. Και η επιστήμη της ομοιοπαθητικής συνεχώς εξελίσσεται. Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες του Γιώργου, την Ελένη Σπυράντη, την Ουρανία Ξιμιτίδου και τη Μαρία Μποζάκη που τόσο πολύ έχουν εργαστεί για την ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής στη Ρωσία.
Διακεκριμένος Ιατρός Καρδιολόγος της Ρωσίας
Πρόεδρος του Συλλόγου Ομοιοπαθητικών της Ρωσίας (τμήμα της πόλης Νοβοσιμπίρσκ)
Διευθύντρια του Ιατρο-Κοινωνικού Κέντρου στη πόλη Νοβοσιμπίρσκ
Μέλος του Συμβουλίου των Εμπειρογνώμων στα θέματα Ομοιοπαθητικής στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Ρωσίας
Μέλος της Φαρμακολογικής Επιτροπής που ασχολείται με θέματα χρήσης Φυσικών Προϊόντων και θέματα Ομοιοπαθητικής στο Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της Ρωσίας
Υφηγητής της Έδρας Ολιστικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Νοβοσιμπίρσκ
Χαιρόμαστε πολύ που είστε μαζί μας στην Αθήνα. Είναι πρώτη φορά που έρχεστε στην Ελλάδα;
Όχι. Πρώτη φορά ήλθα στην Ελλάδα το Μάιο του 1995 για να συμμετάσχω στο συνέδριο Ομοιοπαθητικής «Ιπποκράτης 95» που διοργάνωνε ο Γιώργος Λουκάς με τους συνεργάτες του. Ενθουσιάστηκα και εγώ όπως οι άλλοι συμμετέχοντες από τις νέες εξελίξεις στο χώρο της ομοιοπαθητικής και από τότε άρχισε μια γόνιμη συνεργασία με τους Έλληνες συναδέλφους. Ήμουνα η πρώτη που διοργάνωσα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διευθύνει ο Γιώργος Λουκάς στη Ρωσία.. Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε συνεχή συνεργασία και όπως καταλαβαίνετε στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας έχω επισκεφτεί και άλλες φορές την Ελλάδα, την οποία αγαπώ πολύ.
Πως έτυχε να ασχοληθείτε με την ομοιοπαθητική;
Ανήκω σε μια οικογένεια της οποίας η παράδοση είναι συνδεδεμένη με την Ομοιοπαθητική. Η γιαγιά μου ήταν ιατρός που εφάρμοζε ομοιοπαθητική και ήταν ιατρός στο παλάτι επί βασιλείας Αλεξάνδρου Β΄. Η ομοιοπαθητική στη Ρωσία ήλθε από ένα ανιψιό του Χάνεμαν επί βασιλείας Νικολάου Α΄. Οι βασιλείς υποστήριζαν την ομοιοπαθητική και εγκαινίασαν νοσοκομεία τα οποία εφάρμοζαν ομοιοπαθητική. Επί βασιλείας του Νικολάου Β΄ η ομοιοπαθητική γνώρισε τη μεγαλύτερη της άνθιση. Πολλοί από τους αριστοκράτες της εποχής κυκλοφορούσαν έχοντας στη ζώνη τους ομοιοπαθητικά φάρμακα για επείγουσες καταστάσεις. Το 1923 απαγορεύτηκε η ομοιοπαθητική μετά την επικράτηση της επανάστασης. Η ομοιοπαθητική έφθασε στη Σιβηρία από εξόριστους αριστοκράτες, οι οποίοι την δίδαξαν στους ντόπιους γιατρούς. Από παιδί άκουγα να λένε ιστορίες για τη γιαγιά μου που θεράπευε χρόνιες δύσκολες περιπτώσεις με ομοιοπαθητικά φάρμακα. Ήταν ξακουστή ιατρός στη Ρωσία και ήμουνα πολύ υπερήφανη που ήμουν εγγονή της. Όταν τελείωσα την ιατρική επέλεξα να ειδικευτώ στην καρδιολογία.. Η ομοιοπαθητική δεν ήταν αναγνωρισμένη μέθοδος στο ιατρικό σύστημα της Ρωσίας και δεν υπήρχε δυνατότητα να τη διδαχθεί κάποιος. Όμως μέσα μου πάντα υπήρχαν οι μνήμες της γιαγιάς. Κάποια στιγμή άρχισα να μελετώ βιβλία ομοιοπαθητικής. Μου άρεσε η φιλοσοφία της ομοιοπαθητικής. Το 1991 αναγνωρίστηκε η ομοιοπαθητική ως ειδική μέθοδος στη Ρωσία. Η αναγνώριση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα το ρεύμα της ομοιοπαθητικής να αναπτύσσεται ξανά στη Ρωσία. Την περίοδο αυτή πήρα μια τολμηρή απόφαση που προκάλεσε έκπληξη σε όσους συναδέλφους με ήξεραν. Αποφάσισα να παρατήσω την καρδιολογία και να αφοσιωθώ ολοκληρωτικά με τη μελέτη της ομοιοπαθητικής. Άρχισα λοιπόν να αναζητώ οτιδήποτε είχε σχέση με ομοιοπαθητική. Έτσι με έφερε ο δρόμος στην Κέρκυρα. Η επαφή μου με το Γιώργο ήταν καταλυτική. Ενθουσιάστηκα μόλις άκουσα τις διαλέξεις του Γιώργου για το πάντρεμα ομοιοπαθητικής και ψυχολογίας. Έτσι πήρα την απόφαση να οργανώσω στη Ρωσία ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα άρχισε τον Οκτώβριο του 1995 και συμμετείχαν ιατροί από πολλές περιοχές της Ρωσίας. Η χρονιά αυτή ήταν πολύ σημαντική για την ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής στη Ρωσία. Πολλοί νέοι γιατροί άρχισαν να ενδιαφέρονται για την ομοιοπαθητική. Το πάντρεμα ομοιοπαθητικής και ψυχολογίας ήταν πολύ ελκυστικό και πολλοί άρχισαν να ασχολούνται με αυτόν το νέο τρόπο σκέψης. Η εκπαίδευση αφορούσε τη μελέτη της ψυχικής σφαίρας των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Εκτός από τις παραδόσεις συμμετείχαμε και σε πειραματικές αποδείξεις ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Στο σημείο αυτό μας βοήθησε πολύ και η τύχη. Το πρώτο φάρμακο που έφερε ο Γιώργος για να πειραματιστούμε ήταν το στοιχείο Indium. Κατά τον πειραματισμό με το φάρμακο αυτό είδαμε να βελτιώνονται πολλοί από τους συμμετέχοντες. Αργότερα το χρησιμοποιήσαμε και σε πολλούς ασθενείς μας. Το φάρμακο αυτό ενδείκνυται σε άτομα που βρίσκονται σε μια δυσάρεστη κατάσταση από την οποία δεν μπορούν να ξεφύγουν. Όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει σε άτομα που σπουδάζουν κάποιο αντικείμενο που δεν τους αρέσει ή δεν βρίσκουν κάτι που να τους αρέσει στη ζωή τους. Αυτό το βλέπουμε συχνά στη Σιβηρία.. Μετά τη χορήγηση αυτού του φαρμάκου τα άτομα ξαναβρίσκουν την χαρά της ζωής. Ίσως η παρατήρηση αυτή να μην είναι άσχετη με το γεγονός ότι η Σιβηρία έχει υπάρξει για αιώνες τόπος εξορίας.
Στην Ελλάδα ο επιστημονικός κόσμος είναι δύσπιστος με την Ομοιοπαθητική. Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια παραδείγματα επιτυχημένης εφαρμογής της που να αποδεικνύουν τη δράση της;
Το 1996 άρχισε ένα πρόγραμμα από τη νομαρχία του Νοβοσιμπίρσκ το οποίο προέβλεπε την εφαρμογή της ομοιοπαθητικής σε ηλικιωμένους και παιδιά.. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος αποφάσισα να εφαρμόσω την ομοιοπαθητική στα ορφανοτροφεία της πόλης του Νοβοσιμπίρσκ. Είχαμε διδαχθεί από το Γιώργο την ομάδα του μαγνησίου η οποία σχετίζεται με την ιδέα της ορφάνιας. Μέχρι τότε δεν υπήρχε κάποια οργανωμένη εμπειρία για αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας παιδιών ορφανοτροφείου με ομοιοπαθητική. Αποφασίσαμε λοιπόν να δοκιμαστεί μια τέτοια εφαρμογή. Αντιμετωπίστηκαν ασθένειες με ψυχική συμμετοχή όπως η ενούρηση, ο τραυλισμός, η καθυστερημένη ανάπτυξη. Αντιμετωπίστηκαν όμως και άλλες ασθένειες όπως το κοινό κρυολόγημα. Τα φάρμακα της ομάδας μαγνησίου που ελάττωναν το αίσθημα ορφάνιας βοηθούσαν και στην καταπολέμηση των συχνών κρυολογημάτων. Η βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των παιδιών είχε σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας αναφέρω λίγα στοιχεία. Πήραμε δυο ομάδες παιδιών, στη μια έγινε εμβόλιο γρίπης και στην άλλη εφαρμόστηκε ομοιοπαθητική θεραπεία.. Από την ομάδα του εμβολίου αρρώστησε τη χρονιά εκείνη το 11,3%, ενώ από τα παιδιά με την ομοιοπαθητική αγωγή μόνο το 0,3%.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών που προήλθαν από το τρομοκρατικό κτύπημα στο Μπεσλάν. Οι συνεργάτες μου και εγώ βρεθήκαμε αμέσως μετά το τρομοκρατικό κτύπημα για να βοηθήσουμε τους πάσχοντες. Υπήρχαν γονείς που ήταν σε απόγνωση γιατί είχαν χάσει τα παιδιά τους. Τα παιδιά που ήταν όμηροι μέσα στο σχολείο παρουσίασαν φόβους να μείνουν μόνοι, δεν μιλούσαν και δεν επικοινωνούσαν με το περιβάλλον, είχαν φόβο να μπουν σε κλειστό χώρο. Τα παιδιά που έμειναν χωρίς γονείς ανέπτυξαν το σύνδρομο ορφάνιας και δεν ήθελαν να επικοινωνούν με τους άλλους και να βγαίνουν έξω. Παιδιά που είδαν με τα μάτια τους τις δολοφονίες των συμμαθητών τους παρουσίασαν τραυλισμό, ή πτώση ακοής. Πολλά παιδιά παρουσίαζαν νυκτερινούς εφιάλτες και άσχημο ύπνο.
Τα αποτελέσματα της ομοιοπαθητικής ήταν θεαματικά. Οι πάσχοντες άρχισαν να παρουσιάζουν βελτίωση μερικά λεπτά μετά τη λήψη του σωστού ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Επιστρέψαμε σε 3 και 6 μήνες για να ολοκληρώσουμε τις θεραπείες. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης των ασθενών σε ένα, τρεις και έξη μήνες μετά έδειξε τα παρακάτω:
1. Στο 98% των ασθενών υπήρξε θετική επίδραση.
2. Στο 32% των ασθενών σταμάτησε η χορήγηση των ψυχοφαρμάκων.
3. Στο 38% των ασθενών μειώθηκε η δόση των ψυχοφαρμάκων.
4. Στο 28% των ασθενών εφαρμόστηκε αποκλειστικά ομοιοπαθητική
Με βάση τα παραπάνω είναι σαφές ότι η χρήση της ομοιοπαθητικής είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου αποθεραπείας των ψυχικών συμπτωμάτων που προέκυψαν μετά την τρομοκρατική ενέργεια στο Μπεσλάν της Β. Οσετίας.
Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας θα έλθω να τα παρουσιάσω στο Στρατιωτικό Συνέδριο των Ενόπλων Δυνάμεων που θα γίνει το Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη.
Για να καταλάβετε την σημασία αυτών των αποτελεσμάτων χρειάζεται να σας πω ότι ήταν τόσο εντυπωσιακά που έκαναν τον Πρόεδρο της Οσετίας να μας ζητήσει να εκπαιδεύσουμε τους γιατρούς της χώρας στην Ομοιοπαθητική και ήδη έχουμε αρχίσει να τους εκπαιδεύουμε.
Απ’ ότι μας αναφέρετε καταλαβαίνουμε ότι στη Ρωσία υπάρχουν οι προϋποθέσεις για γρήγορη ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής….
Ναι, η νομιμοποίηση της ομοιοπαθητικής το 1991 ήταν σημαντικό γεγονός για την ανάπτυξή της. Από τότε έχουν γίνει πολλά βήματα. Έχει εκδοθεί από το υπουργείο υγείας διάταγμα που καθορίζει τις σχέσεις των ομοιοπαθητικών γιατρών με ασθενείς. Δόθηκαν οδηγίες για το πώς πρέπει να γίνονται οι πειραματικές αποδείξεις των φαρμάκων. Εκδόθηκε ένας οδηγός που περιγράφει τις βασικές ενδείξεις των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Έχει εκδοθεί η επίσημη λίστα των ομοιοπαθητικών φαρμάκων που επιτρέπεται να χρησιμοποιούν οι γιατροί στη Ρωσία. Εκτός των φαρμάκων της λίστας, που τα συνταγογράφουν μόνο γιατροί, υπάρχουν και κάποια σύμπλοκα χαμηλών δυναμοποιήσεων που επιτρέπεται η χρήση χωρίς συνταγή γιατρού. Εμφανίστηκαν φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν ομοιοπαθητικά φάρμακα. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα έχουν ήδη λάβει την ίδια θέση με τα φάρμακα της αλλοπαθητικής ιατρικής. Τρία πανεπιστήμια, το Πανεπιστήμιο Φιλίας των Λαών στη Μόσχα, η Ιατρική Ακαδημία του Νοβοσιμπίρσκ και η Ιατρική Σχολή της Αγίας Πετρούπολης έχουν δημιουργήσει έδρες ομοιοπαθητικής στις οποίες διδάσκεται επίσημα η ομοιοπαθητική. Το 1999 έγινε το πρώτο μεγάλο επίσημο συνέδριο ομοιοπαθητικής στο Νοβσιμπίρσκ. Επιλέχτηκε το Νοβοσιμπίρσκ λόγω της μεγάλης ανάπτυξης της ομοιοπαθητικής στην περιοχή μας. Στις αρχές του 20ου αιώνα, το 1913, είχε πάλι γίνει το πρώτο επίσημο μεγάλο συνέδριο της ομοιοπαθητικής στο Νοβοσιμπίρσκ. Άρχισε να γίνεται έρευνα που αφορά το ομοιοπαθητικό φάρμακο. Μπόρεσα επίσης, να ολοκληρώσω διδακτορική διατριβή με θέμα το πώς συνδυάζεται η ομοιοπαθητική με την αλλοπαθητική. Αλλά για όλα αυτά θα σας μιλήσω το Νοέμβριο που θα έλθω γιατί ο Γιώργος με έχει καλέσει ήδη σε μια ημερίδα που το θέμα της θα είναι η επιστημονική απόδειξη της ομοιοπαθητικής. Πιστεύω ότι αυτή η ημερίδα θα βοηθήσει και την καθιέρωση της ομοιοπαθητικής στη χώρα σας.
Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;
Να έλθω πολλές φορές στην Ελλάδα…. (γελάει)…
Με το Γιώργο αυτές τις μέρες κάναμε ένα σχεδιασμό για την επόμενη δεκαετία. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στον τομέα μελέτης ψυχισμού των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Όλοι θέλουμε συνεχώς να μαθαίνουμε νέες γνώσεις. Σε αυτό θα μας βοηθήσουν οι συνάδελφοι από την Ελλάδα που τα τελευταία χρόνια έχουν προσθέσει πολλά νέα στοιχεία σχετικά με τη κατανόηση της ψυχικής σφαίρας των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Εμείς με τη σειρά μας, που έχουμε οργανωμένες πανεπιστημιακές δομές και κλινικές που εφαρμόζουν την ομοιοπαθητική, θα βοηθήσουμε στην επιστημονική τεκμηρίωσή της. Αλλά εκτός από τα παραπάνω έχουμε αποφασίσει ένα σχέδιο για την εφαρμογή της ομοιοπαθητικής σε χώρες του τρίτου κόσμου. Έχει ετοιμαστεί ήδη, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα 60 ωρών που πρόκειται να διδαχθεί σε πρακτικούς θεραπευτές. Η εκπαίδευση αυτή θα αποβλέπει μόνο στην αντιμετώπιση οξέων καταστάσεων. Στόχος του προγράμματος θα είναι ένας θεραπευτής για κάθε χωριό. Επειδή η εφαρμογή της ομοιοπαθητικής έχει χαμηλό κόστος, παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα ως μέθοδος για την επίλυση προβλημάτων υγείας φτωχών χωρών. Τον Νοέμβρη όμως θα σας παρουσιάσω περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό το πρόγραμμα.
Έχετε κάτι άλλο να πείτε στο αναγνωστικό μας κοινό;
Θέλω να τους προτρέψω να εμπιστευτούν την ομοιοπαθητική. Ακόμη και όταν την έχουν δοκιμάσει και δεν είδαν αποτέλεσμα, ας μην απελπίζονται. Μπορεί κάποια στιγμή να ανακαλυφθεί το φάρμακο που θα τους βοηθήσει. Ας μην ξεχνάμε ότι ποτέ δεν σταματάει η εξέλιξη. Και η επιστήμη της ομοιοπαθητικής συνεχώς εξελίσσεται. Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες του Γιώργου, την Ελένη Σπυράντη, την Ουρανία Ξιμιτίδου και τη Μαρία Μποζάκη που τόσο πολύ έχουν εργαστεί για την ανάπτυξη της ομοιοπαθητικής στη Ρωσία.
